تفاوت چاقی با اضافه وزن : علیرغم تاثیر وزن ایدهآل بر زیبایی او اغلب مردم به دلایل مختلفی مانند سبک زندگی نامناسب، غذاهای ناسالم، بیماری و… وزن بیشتر از حد نرمال دارند. وزن نرمال و طبیعی در افراد مختلف، متفاوت است. این وزن نرمال براساس معیارهای مختلفی مانند قد در افراد تعیین میشود. اما آنچه در این بین بسیار حائز اهمیت است تفاوت بین چاقی و اضافه وزن میباشد. هر کدام از این دو تعاریف متفاوت و مخصوص به خود را دارند. در ادامه سعی بر بررسی دقیقتر اضافه وزن و چاقی شده است تا تفاوت هر کدام مشخص گردد.
چاقی و اضافه وزن
اگرچه هر کدام از مفاهیم چاقی و اضافه وزن تعاریف مشخصی دارند اما به دلیل نزدیکی معنایی آنها اغلب به جای یکدیگر به کار میروند. هر دوی این مفاهیم به بالا بودن میزان چربی در قسمتهای مختلف بدن اشاره دارد و تفاوت بین آنها در میزان چربی بدن فرد است. به نحوی که اگر این میزان چربی تنها چند کیلوگرم بیش از حد نرمال وزن فرد باشد او به اضافه وزن مبتلا است. اما در صورتی که این میزان چربی بیش از حد باشد به طور مثال بیش از ده کیلوگرم فرد مبتلا به چاقی است.
علل ابتلا به چاقی و اضافه وزن
عمدهترین علت ابتلا به چاقی و اضافه وزن عدم تعادل و توازن بین جذب کالری و سوختن آن است. معمولا این دست افراد بیش از بقیه دچار افزایش وزن خواهند شد. البته بر خلاف اعتقاد مردم تنها دلیل افزایش وزن میزان مواد غذایی که فرد میل میکند نیست بلکه عوامل بسیاری مانند برخی بیماریها و یا سبک زندگی نیز میتواند بر کاهش و یا افزایش وزن افراد موثر باشد.
به طور کلی میتوان مهمترین دلایل ابتلا به چاقی یا اضافه وزن را به این صورت بیان نمود:
• رژیم غذایی نامناسب به لحاظ مواد مغذی و ارزش غذایی و یا میزان خوردن
• ورزش نکردن و نداشتن تحرک جسمی کافی
• سبک زندگی نادرست
• ژنتیک و سابقه خانوادگی
• حالات روحی مانند افسردگی، ناراحتی، عصبانیت و… که میتواند بر نحوهی خوردن غذا و میزان آن تاثیر مستقیمی داشته باشد
چگونگی تشخیص چاقی و اضافه وزن
بهترین و دقیقترین روش برای تشخیص ابتلا به چاقی و یا اضافه وزن استفاده از مفهوم شاخص توده بدنی یا BMI است. شاخص توده بدنی با کمک فاکتورهای بسیاری چون سن، قد، جنسیت و… وزن نرمال هر فرد را تعیین مینماید. اگر وزن فرد از شاخص مذکور بیشتر باشد مبتلا به اضافه وزن است اما در صورتی که این میزان چربی اضافه بسیار بیشتر باشد فرد چاق میباشد.
عوارض چاقی و یا اضافه وزن
وزن نرمال نه تنها سبب افزایش زیبایی ظاهری فرد میشود بلکه از بروز بسیاری از بیماریها و مشکلات پیشگیری مینماید. بنابراین ضروری است هر فردی وزن نرمال خود را بداند تا در صورت افزایش آن به موقع اقدام نماید. عوارض ناشی از اضافه وزن به نسبت عوارض چاقی بسیار کمتر است. اما به هر صورت میتواند موجب برخی مشکلات برای فرد گردد.
برخی از عوارض افزایش بیرویه وزن عبارت است از
• دیابت
• افزایش فشار خون
• افزایش میزان کلسترول
• سکته
• سرطان
• آرتروز
• مشکلات تنفسی
• بیماریهای کلیوی
• بیماری کیسه صفرا
• بیماریهای قلبی
درمان چاقی و یا اضافه وزن
چاقی و اضافه وزن مانند سایر بیماریها میتواند در دراز مدت آثار مخرب بسیاری بر سلامت جسمی و روحی فرد داشته باشد و او را با مشکلات بسیاری روبهرو نماید. بنابراین ضروری است در هنگام ابتلا به آن اقدام به درمان شود. برای درمان موثر چاقی و اضافه وزن بهتر است در مرحله اول بیمار به یک پزشک تغذیه مناسب مراجعه نماید تا پزشک با بررسی شرایط بیمار راهکارهای درمانی موثر به او ارائه دهد. اولین راهکار برای کاهش وزن پیروی کردن از یک رژیم غذایی مناسب است که علاوه بر آنکه میزان خوراک فرد را کنترل میکند تمام ویتامینها و مواد معدنی لازم را به بدن او برساند. همچنین انجام ورزش نیز مینواند تاثیر بسیاری بر کاهش و منترل وزن داشته باشد.
در برخی موارد ممکن است به دلیل چاقی بیش از اندازه و یا شرایط جسمی بیمار مانند بیماری وی توانایی کاهش وزن به کمک ورزش و رژیم غذایی را نداشته باشد در چنین شرایطی پزشک انجام جراحیهای کاهش وزن را به او پیشنهاد میدهد. برخی از جراحیهای مفید برای از بین بردن این بیماری شامل اسلیو معده، عمل بای پس معده، باندینگ و یا قرار دادن حلقه معده و… است. بهترین روش جراحی را پزشک با بررسی شرایط بیمار و در نظر گرفتن سایر عوامل تاثیر گذار انتخاب میکند.
البته لازم به ذکر است برخی از مشکلات اضافه وزن به دلیل بدرفتاریهای فرد است. به این معنا که برخی در حالت عصبی عادت به پرخوری دارند. در چنین شرایطی اغلب پیشنهاد میشود که در مرحله اول بیمار به کمک رفتار درمان اقدام به اصلاح رفتاری بپردازد و سپس درمانهای لازم جهت کاهش وزن را انجام دهد. در غیر این صورت هرچقدر بیمار تلاش برای کاهش وزن نماید امکان عودت مجدد وزن اضافه له دلیل عادت وجود دارد.